محمد حنیف نژاد بنیانگذار مجاهدین خلق ایران، در سال ۱۳۱۸ در خانواده‌ای زحمتکش و محروم در تبریز متولد شد.
از دوره دبیرستان فعالیت‌های اجتماعی خود را با شرکت در هیئت‌های مذهبی آغاز کرد. درکوران نهضت ملی شدن نفت با مسائل سیاسی آشنا شد و با ورود به دانشکده کشاورزی کرج فعالیت‌های سیاسی خود را گسترش داد.
او نماینده دانشجویان دانشکده خود در جبهه ملی و عضو فعال نهضت آزادی و مسئول انجمن اسلامی دانشجویان دانشکده‌اش بود.
در بهمن ۱۳۴۱ توسط ساواک دستگیر شد و هفت ماه را در زندان‌های قزل‌قلعه و قصر گذرانید. در سال ۱۳۴۲ در رشته مهندسی ماشین‌آلات فارغ‌التحصیل شد. پس از فراغت از تحصیل به خدمت سربازی رفت و پس از بازگشت از نظام‌وظیفه، با سعید محسن به مطالعات عمیق‌تری روی آورد.
محمد حنیف نژاد و سعید محسن از بنیانگذاران سازمان مجاهدین خلق ایران به مطالعه جنبش‌ها و مبارزات مردم ایران و علل شکست آنها پرداختند. آنها از مطالعات خود نتیجه گرفتند که علت اصلی شکست مبارزات گذشته فقدان یک رهبری ذیصلاح انقلابی مجهز به علم مبارزه بوده است.
با سرکوب قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ آنها به این نتیجه رسیدند که دوران کارهای رفرمیستی سپری شده و برای مقابله با دیکتاتوری شاه، راهی جز راه مبارزه مسلحانه وجود ندارد.
محمد حنیف، سعید محسن و اصغر بدیع زادگان بنیانگذاران سازمان مجاهدین خلق ایران در نیمه شهریور ۱۳۴۴ هسته اولیه سازمان مجاهدین خلق ایران را بنیان‌گذاری کردند.
محمد حنیف نژاد با درکی نوین و خلاق به دور از برداشت‌های ارتجاعی از اسلام، قرآن و نهج‌البلاغه را به عنوان اصیل‌ترین منابع این ایدئولوژی مطالعه کرد و به تبیین نوین مفاهیم آن پرداخت. او معتقد بود در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی مرزبندی اصلی نه بین باخدا و بی‌خدا بلکه بین استثمار شونده و استثمارکننده است.
حنیف نژاد معتقد بود وظیفه و رسالت انسان صرفاً شناخت جامعه نیست، بلکه باید آن را جهت پیشرفت و تکامل تغییر داد. محمد حنیف نژاد در تهیه و تدوین مباحث ایدئولوژی سازمان مجاهدین نقش اساسی داشت و از قدرت جمع‌بندی عمیقی برخوردار بود و از جریان‌ها، قانون‌های عام مبارزه را بیرون می‌کشید، قسمتی از وقت خود را برای جامعه گردی صرف می کرد، به جنوب تهران یا به روستاها می رفت و با توده های مردم می نشست، از آنها نیرو می گرفت و از آنها می آموخت. او می گفت که اگر با توده های مردم و در کنار آنها نباشیم و اگر سالها در محیط در بسته به مطالعه کتاب و تفکر و اندیشه بپردازیم محال است که بتوانیم کوچکترین تغییری در وضع جامعه به وجود آوریم.
به دنبال ضربه اول شهریور ۱۳۵۰ که طی آن بیش از ۹۵ درصد اعضا و کادرهای سازمان دستگیر شدند، محمد حنیف نژاد در مهرماه توسط ساواک دستگیر شد. رژیم شاه که به اهمیت محمد حنیف نژاد آگاه بود، بعداز اسارتش، او را از سایر زندانیان جدا کرد تا او را در سلول انفرادی زیر فشار بیشتری قرار دهد و او نتواند با سایر اعضای مجاهدین در زندان ارتباط برقرار کند. پس از شکنجه‌های فراوان، ساواک شاه سه شرط در برابر حنیف نژاد گذاشت که او می‌توانست با پذیرفتن یکی از آنها، از اینکه حکم حبس ابدش به اعدام تبدیل شود، جلوگیری کند.
۱- اذعان به این که اسلام با مارکسیست مخالف است.
۲-اذعان کند که با مبارزه ی مسلحانه مخالف است.
۳- اعلام کند که مجاهدین به عراق وابسته هستند.
بنیان گذار سازمان هیچ کدام از سه شرط شاه را نپذیرفت و شهادت را برگزید.
محمد حنیف نژاد بنیانگذاران سازمان مجاهدین خلق ایران در سن ۳۳سالگی به همراه ۴تن از یارانش در سحرگاه ۴خرداد ۱۳۵۱تیرباران شدند.
او در عمر کوتاه خود تاثیر شگرف در تاریخ ایران باقی گذاشت و با شهادت خود سنت فداکاری و تسلیم ناپذیری در سازمانش را بنیان نهاد و اینک راه و مسیر او تا تحقق جامعه بی طبقه توحیدی ادامه دارد....
