آسوشیتدپرس -۲۰ مهر ۱۴۰۲ گزارش داد: سازمان سیا ضمن بیان جزئیات جدیدی در مورد یکی از مشهورترین عملیاتش در تمام دورانها یعنی خروج مخفیانه شش دیپلمات آمریکایی فراری بعد از تسخیر سفارت آمریکا در ایران در سال ۱۹۷۹ - موسوم به‌عملیات نجات آرگو ـ برای اولین بار چیز دیگری را نیز تصدیق کرد سازمان سیا اکنون به‌طور رسمی کودتای ۱۹۵۳ (۱۳۳۲) در ایران را که از آن حمایت کرد و باعث سرنگونی نخست‌وزیر (دکتر محمد مصدق) و تثبیت حکومت محمدرضا پهلوی شد، غیردموکراتیک توصیف میکند.
در گذشته مقامات دیگر آمریکایی اظهارات مشابهی را مطرح کرده بودند، اما اعتراف سیا در پادکستی دربارهٔ تاریخچه این آژانس در حالی منتشر می‌شود که از تاریخ رسمی این کودتا بعد از ۷۰ سال بسیاری چیزها همچنان طبقه‌بندی شده است. این امر درک عمومی از رویدادی را پیچیده میکند که هنوز هم طنین‌انداز است ، این در حالی است که تنشها بین تهران و واشنگتن بر سر برنامه رو به پیشرفت هسته‌یی جمهوری اسلامی و کمک این رژیم به گروه‌های شبه‌نظامی در سراسر خاورمیانه و سرکوب مخالفان همچنان بالاست .
آسوشیتدپرس می‌افزاید:
پادکست سیا با نام «پرونده‌های لنگلی» که مقر آن در لنگلی، ویرجینیا است، دو قسمت اخیر را بر داستان فرار شش دیپلمات آمریکایی متمرکز کرده است. در حالی که آنها در خانه سفیر کانادا در ایران مخفی شده بودند، یک تیم دو نفره سیا وارد تهران شدند و به آنها کمک کردند تا از کشور خارج شوند در حالی که وانمود می‌کردند که اعضای گروهی هستند که در حال تحقیق بر روی یک فیلم علمی تخیلی ساخته شده بودند .
در این پادکست که حدود یک ماه قبل از حمله بی‌سابقه حماس به اسرائیل پخش شد، بحث کوتاه دیگری بر کودتای ۱۹۵۳ در ایران متمرکز بود.
والتر تروسین، سخنگوی سیا و مجری پادکست، در آن به ادعاهای مورخان این آژانس استناد میکند که اکثریت فعالیت‌های مخفی سیا در تاریخ آن، دولت‌های منتخب مردم را «تقویت» کرده است.
تروسین درباره کودتای ۱۹۵۳ می‌گوید: «اما باید اذعان کنیم که این یک استثنای واقعاً مهم از آن قاعده است.»
هفت دهه بعد، کودتای ۱۹۵۳ همچنان مورد بحث داغ دولت دینی ایران، مورخان و دیگران است.
از طرف ایالات متحده، دست سیا در کودتا به سرعت به عنوان موفقیت جاسوسی جنگ سرد آشکار شد، اگرچه مورخان در سال‌های اخیر درباره تأثیرگذاری اقدامات این آژانس بحث کرده‌اند. همچنین سیا را به یک سری کودتاهای بیشتر در کشورهای دیگر، از جمله گواتمالا، هدایت کرد، جایی که اقدام مخفیانه آمریکا در سال ۱۹۵۴ یک دیکتاتور نظامی را بر سر کار آورد و یک جنگ داخلی ۴۰ ساله را برانگیخت که احتمالاً حدود۲۴۵۰۰۰ نفر را به کشتن داد.
این منجر به ارزیابی مجدد سیاسی آمریکا از اقدام سیا در سال ۱۹۵۳ در ایران شد. مادلین آلبرایت، وزیر امور خارجه وقت آمریکا، در سال ۲۰۰۰ "نقش مهم" ایالات متحده در کودتا را تصدیق کرد. باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، در سخنرانی در قاهره در سال ۲۰۰۹، کار سیا را به عنوان "سرنگونی دولت ایران که به طور دموکراتیک انتخاب شده" توصیف کرد.
اما علیرغم انتشار یک سری اسناد تاریخی آمریکایی، از جمله بخش عمده ای از اسناد وزارت امور خارجه در سال ۲۰۱۷، بخش بزرگی از ارزیابی مجدد سیا علیرغم تلاش برای افشای قانونی آنها توسط آرشیو امنیت ملی مستقر در دانشگاه جورج واشنگتن، به شدت ویرایش شده است. این حتی پس از تعهد مدیران سابق آژانس، رابرت گیتس و جیمز وولسی جونیور در دهه ۱۹۹۰ برای انتشار اسناد آن کودتا و سایر مواردی است که توسط آژانس مهندسی شده بود .
اعتراف خود سیا به این که بسیاری از پرونده های مربوط به کودتای ۱۹۵۳ احتمالاً در دهه ۱۹۶۰ نابود شده اند، هر گونه محاسبه تاریخی را پیچیده تر میکند.
مالکوم بایرن از آرشیو امنیت ملی گفت، «اینکه بگوییم عملیات کودتا به طور کامل از حالت طبقه بندی خارج شده است، از واقعیت به‌دور است. بخش‌های مهمی از سوابق هنوز پنهان مانده که فقط به سردرگمی عمومی کمک میکند .
لطفا به اشتراک بگذارید:
