به یاد استاد بزرگ موسیقی ایران، ابوالحسن صبا. یکی از بزرگان موسیقی ایران که جایگاه ویژه‌ای در حفظ و باروری موسیقی اصیل ایرانی داشته است، استاد ابوالحسن صبا می‌باشد. بخاطر وجود چنین هنرمندان با ذوق و کمالی بوده که موسیقی اصیل ایران در عصر معاصر از چنان پایه و بنیانی محکم قوام گرفته است. اگر امروزه موسیقی اصیل ایرانی در مقابل هجوم بی حد و حصر موسیقی غربی توانسته است روی پای خود بایستد و حرفی برای گفتن داشته باشد. بخاطر وجود چنین افراد هنردوست و هنرپروری بوده که با ۴۰سال ایلغار ضد فرهنگی رژیم آخوندی، موسیقی اصیل ایرانی همچنان جایگاه ویژه خود را حفظ نموده است.
استاد صبا انبوه شاگردانی را تربیت نموده است که هرکدام آنها نام‌آورانی گشتند که پاسدار هنر ملی و مردمی ایران شده‌اند.
ابوالحسن صبا در سال ۱۲۸۱ شمسی در خانواده‌ای هنرمند و هنردوست بدنیا آمد. پدرش کمال السلطنه از نواده‌های ملک‌الشعرا بود که سه‌تار می‌نواخت و اولین استاد پسرش بود.
شاگردی اساتیدی همچون اکبرخان و اسماعیل
ابوالحسن صبا در جوانی حین تحصیلات، به مدرسه کمال‌الملک نیز می‌رفت و نقاشی را می‌آموخت. آشنایی او با ویلون او را به طرف دیگر سازهای ایرانی از قبیل تار و سنتور و سه‌تار و ضرب کشاند. علاقه مفرطش به موسیقی، او را به شاگردی اساتیدی چون اکبرخان و اسماعیل خواند کشاند.
ابوالحسن صبا در سال ۱۳۰۲ با تحصیل در مدرسه عالی موسیقی که توسط علینقی وزیری بنیان گذاشته شده و اداره می‌شد. او را به درجه یک شاگرد ممتاز رساند و مورد تشویق همگان بود.
تاسیس مدرسه موسیقی در رشت
با ذوق و استعدادی که صبا در آموزش و عرضه موسیقی از خود نشان داد. استاد علینقی وزیری در سال ۱۳۰۶ او را شایسته آن دانست که خود مدرسه موسیقی جدیدی را افتتاح و اداره کند. با چنین حمایتی، صبا در شهر رشت مدرسه موسیقی خود را دائر نمود. و در آن خطه از سرزمین ایران، ضمن آموزش موسیقی، دریافت که فرهنگ موسیقی اصیل ایران ریشه در آهنگ‌های محلی و فولکلور دارد. وی با مراجعه به روستاها و کوهپایه‌های شمالی، سعی نمود مضرابها، پرده‌ها، و گوشه‌های در حال فراموشی موسیقی ایران را بازشناسی و احیا نماید.
آهنگ‌های دیلمان، رقص چوبی قاسم‌آبادی، کوهستانی و امیری از یادگارهای این دوره فعالیت‌های هنری صبا و ارمغان او از این سفر شمالی هستند.
کار در رادیو تهران
در سال ۱۳۱۸ استاد صبا به تهران برگشت. و در رادیو تهران مشغول به کار شد. اما همچنان، در کلاس موسیقی که در منزل خود دائر کرده بود. شاگردان را پذیرا و به علاقمندان آموزش می‌داد.
در جایگاه استاد صبا و نقش او در هرم موسیقی اصیل ایرانی می‌توان گفت: اگر درویش خان مکتب نوین موسیقی ایرانی را پایه گذاشت، صبا آنرا به اوج رساند. و شاگردانش پیرو راه او شدند.
استاد صبا متأسفانه عمر کوتاهی داشت و در سن ۵۰ سالگی، بدلیل بیماری در روز ۲۹آذر سال ۱۳۳۶ زندگیش به پایان رسید.
پس از فوت این استاد بلندقدر موسیقی، خانه او در خیابان ظهیرالسلام تهران بر طبق وصیت خودش به دانشکده هنرهای زیبا واگذار شد. و تبدیل به موزه گردید. این موزه در سال ۱۳۸۳توسط نوه استاد، مرمت شد. این بنا امروز میزبان هنردوستان ایرانی است.
شاگردان صبا
از میان انبوه شاگردان او می توان به حسین تهرانی. حسن کسایی. داریوش صفوت. فرامرز پایور. غلامحسین بنان. لطف‌الله مفخم پایان. علی تجویدی. جهانگیر کامیان. همایون خرم، رحمت‌الله بدیعی، ساسان سپنتا، ابراهیم قنبری مهر، مهدی خالدی، عباس شاهپوری. مهدی مفتاح، محمدعلی بهارلو، حبیب‌الله بدیعی، محمد طغانيان دهكردي. سعید قراچورلو، و شهریار و بابک رادمنش اشاره کرد.