هفته‌نامه اکسپرسو پرتغال
۱۳ژوئیه ۲۰۲۳
ده ماه پس از درگذشت مهسا امینی، تظاهرات بزرگ ضد رژیم در خیابان‌ها غایب است، اما دلایل نارضایتی مردم هم‌چنان زنده است.
یکی از اعضای اپوزیسیون در تبعید در مصاحبه با اکسپرسو می‌گوید که «ایران جامعه‌یی انفجاری است» و «هیچ‌کس نباید تعجب کند اگر فردا از خواب بیدار شود و شاهد فوران قیام دیگری در سراسر کشور باشد».
در خارج از ایران، پاریس به نوعی پایتخت مخالفت با رژیم آیت‌الله است.
شورای ملی مقاومت ایران (CNRI) در شهر اصلی فرانسه است که بزرگترین گروه در تبعید مخالفان رژیم ایران است که خود را «آلترناتیو دموکراتیک قابل دوام» برای جمهوری اسلامی می‌داند.
امسال، برای اولین بار، تظاهراتی به‌نام CNRI در آستانه عدم حضور در خیابان‌ها بود.
برای ۱ژوئیه برنامه‌ریزی شده بود، در ابتدا توسط پلیس ممنوع شد که ادعا می‌کرد که خطر ایجاد مزاحمت عمومی وجود دارد.
این سازمان به دادگاه متوسل شد که به‌سرعت تصمیم گرفت.
۲۴ساعت قبل از این ابتکار، دادگاه اداری پاریس اعلام کرد که اعتراضی که قرار است سه ساعت طول بکشد و محدود به میدان ووبان باشد، خطرناک نیست. این ممنوعیت لغو شد و دولت فرانسه موظف شد ۱۵۰۰یورو به برگزار کنندگان بپردازد.
تظاهر کنندگان به خیابان‌ها آمدند و دهها هزار ایرانی از چهار گوشه جهان در تظاهرات شرکت کردند.
«این تصمیم کاملاً غیرقابل توجیه بود. تا آنجا که من به یاد دارم، حداقل در ۲۰سال گذشته، ما هرگز تظاهراتی در پاریس ممنوع شده نداشتیم. علی صفوی، عضو شورای ملی مقاومت ایران، به Expresso از پاریس می‌گوید: بالاخره همه چیز با اصل اساسی نه تنها حقوق فرانسه، بلکه با قانون اروپا، آزادی بیان و تجمع بسیار سازگار است.
فشار از طریق تماس تلفنی
برای این ایرانی که بیش از ۴۰سال عضو شورای ملی مقاومت ایران بوده – که این شورا در سال۱۹۸۱تأسیس شد – موضع اولیه مقامات فرانسوی تسلیم شدن در برابر فشارهای وارده از سوی تهران بود.
در ۱۰ژوئن، مکالمه تلفنی ۹۰دقیقه‌ای بین امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه و ابراهیم رئیسی، همتای ایرانی وی گزارش شد.
موضوعی که رئیسی مطرح کرد فعالیت ضد انقلابیون – به تعبیر رژیم ایران – در خاک فرانسه، یعنی مخالفان رژیم بود، نه تنها از جنبش ما، بلکه از سوی دیگر ایرانیان فعال. به یک معنا شاید بتوان نتیجه گرفت که پس از آن بحث ۹۰دقیقه‌ای، رئیسی خواستار امتیازی شد.
در سال‌های اخیر، گفتگو بین ایران و کشورهای غربی به‌معنای تلاش برای مقید کردن رژیم تهران به سازش در مورد برنامه هسته‌یی آن بوده است.
شورای ملی مقاومت ایران با داشتن دفاتری در کشورهای بزرگ اروپایی و ایالات متحده، از دفتر خود در Avenida da Pennsylvania، در ۲۰۰متری کاخ‌سفید بود که در سال۲۰۰۲ وجود دو نیروگاه هسته‌یی مخفی (در نطنز و اراک) را فاش کرد. و فعالیت‌های اصلی رژیم را برملا کرد.
در مورد خاص فرانسه، منافعی بیش از موضوع هسته‌یی برای پاریس برای ادامه دادخواهی با تهران وجود دارد: چهار شهروند فرانسوی در زندانهای ایران.
استفاده از خارجی‌هایی که به‌طور خودسرانه در ایران بازداشت شده و متهم به جاسوسی یا فعالیت‌های خرابکارانه برای اعمال فشار بر دولتهای غربی هستند، یک رویه شناخته شده در جمهوری اسلامی است.
در سال جاری، فرانسه تاکنون موفق شده است از مجموع هفت شهروند، سه شهروند را آزاد کند. در ماه فوریه، فریبا عادلخواه، انسان‌شناس فرانسوی-ایرانی، که در سال۲۰۱۹ دستگیر و به شش سال زندان محکوم شده بود، آزاد شد.
دو تابعیتی برای او فایده چندانی نداشت، زیرا جمهوری اسلامی این وضعیت را به‌رسمیت نمی‌شناسد و فقط تابعیت ایرانی را در نظر می‌گیرد. علی صفوی می‌گوید: «واقعاً باعث تأسف است که سیاست اروپا قربانی آدم‌ربایی و باج‌گیری شده است».
در ماه مه، برای بازگرداندن یک امدادگر بلژیکی بازداشت شده در تهران به خانه، بروکسل اسدالله اسدی را آزاد کرد.
دیپلمات ایرانی اسدی به اتهام دست داشتن در بمب‌گذاری نافرجام در فرانسه به ۲۰سال زندان محکوم شد.
«این دولتها باید این تلاش‌های رژیم ایران را نشانه‌ای از ضعف بدانند». صفوی می‌گوید: «این نشان می‌دهد که چقدر از جنبش ما می‌ترسند، نه فقط به‌خاطر مبارزات سیاسی در خارج از ایران، بلکه به‌دلیل تأثیر و نفوذ آن در داخل ایران».
«در آخر، ما معتقدیم که تغییر باید از درون باشد. در داخل ایران ما یک شبکه ملی عظیم در داخل کشور داریم که شعله مقاومت را با وجود اعدامها و سرکوب حقوق و آزادی‌ها روشن نگه می‌دارد».
چرخه وحشیانه خشونت
موج اخیر سرکوب در ایران با کشته شدن مهسا امینی، تقریباً ده ماه پیش، در پی جراحات وارده توسط پلیس اخلاق به‌دلیل عدم رعایت حجاب (حجاب اسلامی) صحیح آغاز شد. تظاهرات گسترده ضددولتی که در پی آن به‌وجود آمد با چرخه وحشیانه دستگیری، شکنجه و اعدام تظاهر کنندگان خاموش شد.
یکی از تکنیک‌های مداوم در ماههای اخیر که مخالفان به رژیم نسبت می‌دهند، مسمومیت عمدی شیمیایی در مدارس دخترانه است که تاکنون بیش از ۱۲۰۰دانش آموز را آلوده کرده است. تهران اطمینان می‌دهد که تحقیقاتش هیچ‌گونه مسمومیت را کشف نکرده و «دشمنان» و مخالفان خارجی را به ایجاد ترس متهم کرده است.
هدف انتخاب شده به‌راحتی قابل توجیه است: این زنان بودند که در اعتراضات پس از مرگ مهسا امینی که به نمادی در داخل و خارج از کشور تبدیل شد، نقش رهبری داشتند.
هفته گذشته تیم فوتبال زنان برزیل که در رقابتهای جام جهانی فوتبال شرکت می‌کند، با منشوری منقش به مهسا امینی و فوتبالیست امیر نصر آزادانی که از سوی دادگاه انقلاب به‌دنبال قتل سه تن از عناصر نیروهای امنیتی در جریان اعتراضات به ۲۶سال زندان محکوم شده بود، وارد استرالیا شد.
قیام در ایران هفت تا هشت ماه طول کشید. حدود ۷۵۰معترض، از جمله ۷۰کودک، برخی ۹ساله، و ۶۱زن کشته شدند. در روزهای بعد، رژیم با استفاده از تفنگ ساچمه‌ای سربی به‌صورت زنان شلیک کرد، آنها را نابینا کرد و یا به‌دنبال مخدوش کردن چهره آنها بود. پس از آن حملات شیمیایی به مدارس دخترانه در سراسر ایران رخ داد. علی صفوی می‌گوید: «همه این‌ها تلاش رژیم برای ارعاب مردم بود».
اعتراضات در قالب دیگری ادامه دارد
این مخالف بر مقاومت ایرانیها تأکید می‌کند و تضمین می‌کند که اقدامات اعتراضی کاملاً خاموش نشده است. «تظاهرات ادامه یافت، اگر چه شکل آن تغییر کرده است. رژیم هر کاری کرد تا از سیل تجمعات بزرگ ماههای قبل جلوگیری کند، اما نتوانست اعتراضات را به‌طور کامل سرکوب کند. هنگامی که فرصت داده می‌شود، تعداد کمتری راهپیمایی می‌کنند. شب‌ها از خانه و پشت‌بام آواز می‌خوانند.
برخی از جوانان سرکش‌تر شده‌اند و از کوکتل مولوتف یا وسایل دیگر برای حمله به پایگاههای سپاه و بسیج [گروه شبه‌نظامی] استفاده می‌کنند. ویدیوهای زیادی از کشور خارج می‌شود که این را نشان می‌دهد که آنها بسیار مبارز هستند».
بر اساس گزارش سازمان حقوق‌بشر ایران، مستقر در نروژ، در نیمه اول سال جاری، ایران ۳۵۴نفر را به‌دار آویخته است. توماج صالحی خواننده رپ امروز دوشنبه به شش سال و سه ماه حبس تعزیری محکوم شد. او که اکتبر گذشته به‌دلیل حمایت از تظاهرات ضددولتی دستگیر شد، با اتهاماتی روبه‌رو شد که ممکن است مجازات اعدام را برای او به همراه داشته باشد.
«مشکلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در ایران، نبود آزادی، فشار بر زنان، تورم سرسام‌آور، افزایش بیکاری، کمبود مواد غذایی، کمبود آب، تخریب محیط‌زیست، فساد عظیم دولتی وجود دارد. این مسائل حل نمی‌شود و تبدیل به اعتراض می‌شود».
این ایرانی با یادآوری این‌که ایران صاحب چهارمین ذخایر نفتی جهان و دومین ذخایر گاز در جهان است، پیش‌بینی می‌کند: «کسی نباید تعجب کند اگر فردا بیدار شود و شاهد فوران اعتراضات دیگری باشد.
قیام در سراسر کشور از سال۲۰۱۶، ایران صحنه شش اعتراض بزرگ در سال‌های ۲۰۱۶، ۲۰۱۷، ۲۰۱۸، ۲۰۱۹، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۲ بوده است.
ایران یک جامعه انفجاری است. مردم هیچ توهمی ندارند که این رژیم نمی‌تواند مشکلاتی را که در ۴۰سال گذشته گریبان کشور را گرفته است، حل کند».
